Kaldıraçlı İşlemlerde Likidasyon Nedir, Likidasyon Nasıl Hesaplanır?
Kaldıraçlı işlemlerde “likidasyon”, bir yatırımcının açtığı pozisyonun piyasa koşulları nedeniyle sürdürülemez hale gelmesi ve dolayısıyla broker veya işlem platformu tarafından otomatik olarak kapatılması durumudur. Bu genellikle, yatırımcının hesabındaki sermayenin, sürdürme marjı (maintenance margin) olarak adlandırılan belirli bir seviyenin altına düşmesi durumunda gerçekleşir.
Örneğin, bir yatırımcı 10.000 dolarlık bir sermaye ile 100.000 dolarlık bir pozisyon açmış olsun (10x kaldıraç). Eğer piyasa değeri %10 düşerse, yatırımcının kaybı başlangıç sermayesinin tamamını aşar. Bu durumda, sürdürme marjı aşıldığı için pozisyon otomatik olarak likide edilir, böylece yatırımcının kaybı başlangıç sermayesinden daha fazla olmaz.
Konu İçeriği
Likide Olmak Ne Demektir?
Vadeli işlemlerin belli dönemlerde kesilip hesapların görülmesi anlamına gelir. Aşağıdaki örnek üzerinden nasıl likide olunacağını inceleyebilirsiniz.
Likidasyon fiyatı; değer fiyatı bir pozisyonun likidasyon fiyatına ulaştığında gerçekleşir. Örneğin X bir coine yatırım yaptınız. 10$’lık bir işlem açtınız. Burada coinin alım fiyatına göre likide fiyatı hesaplanır.
Örneğin 0,010$’dan işleme girdiğiniz bir coin için belirlenen bir likide oranı vardır. Bu oranın 0,05$ olduğunu varsayalım. Siz “long” açtınız yani alım emri verdiniz.
Bunun anlamı, 0.010$’dan aldığınız coinin daha yükseleceğini hesaplayarak açtığınız anlamına gelir. Ama grafik analiniz doğru hesaplanmamış ise coinin fiyatı aşağı doğru düşmeye başlar ve fiyat 0.05$’a geldiğinde likide olursunuz.
Ya da tam tersine “short” yani satış emri verdiniz, düşmesini beklediğiniz coinin fiyatı yükseldiğinde yine belirlenen likidasyon fiyatına ulaştığında, varlıklarınızı kaybedersiniz.
Likidasyon Fiyatı Nasıl Belirlenir?
Likide olma, aslında temel bir hesaplama sonucunda yatırımcının pozisyonuna göre belirlenen bir durumdur. Aşağıda long ve short işlemlerde likide olma durumları detaylı bir şekilde anlatılmıştır.
Ters Vadeli İşlem Sözleşmesi: Long
Likide Değeri= Açılış Değeri – Sürdürme Marjı + Başlangıç Marjı
Likide Değeri= Açılış Değeri – Açılış Değeri x Sürdürme Marjı + (Açılış Değeri/Kaldıraç)
Likide Fiyatı = (Sözleşme Sayısı x Sözleşme Büyüklüğü)/Likidasyon Değeri
Ters Vadeli İşlem Sözleşmesi: Short
Likide Değeri= Açılış Değeri + Sürdürme Marjini – Başlangıç Marjini
Likide Değeri= Açılış Değeri + Açılış Değeri x Sürdürme Marjini – (Açılış Değeri/Kaldıraç)
Likide Fiyatı = (Sözleşme Sayısı x Sözleşme Büyüklüğü)/Likidasyon Değeri
Likidasyon Örneği
Anapara (Marjin) / Maliyet: 10,000$
Pozisyon: Long
Pozisyon Modu: Çapraz (cross)
Kaldıraç Oranı: 5X
Cüzdan Bakiyesi: 100$
Giriş Fiyatı: 15$
Likide Fiyatı: 11.758$
Yukarıdaki işleme göre bir vadeli işlem açtığınızda fiyat beklediğinizin aksine geri düştüğünde ve 11,758$’a geldiğinde likide olursunuz. Yani paranızın tamamını kaybetmiş olursunuz.
Likide Olunursa Ne Olur?
Kaldıraçlı borsalarda likidasyon, kullanıcının varlıklarının tamamını kaybetmesine denir. Açılan pozisyon long ya da short ise ve belirlenen fiyatın aksi yönüne bir hareketin gerçekleşmesi durumunda, likidasyon fiyatına gelindiğinde kullanıcı varlıklarını tamamen kaybeder.
Likidasyon, bir yatırımcının başlangıç marjininin tamamını ya da tamamına yakınının kaybetmesi ile pozisyonun kapatılmasıdır.
Likidasyon, ticari alanlarda genel olarak kullanılan bir terim olmasına rağmen kripto para borsalarının işlem hızının artmasından sonra yatırımcılar arasında daha fazla kullanılmaya başlanan bir terim haline geldi.
“Likidasyon” ya da “likide olma” olarak kısaltılan bu terimin sözlük anlamı; ticarette elde edilen ve hemen elden çıkartılmak istenen bir malın, emtianın ya da parasal değeri olan herhangi bir şeyin düşük fiyatlarla satılması anlamına gelir.
Vadeli işlemlerde likidasyon ise yapılan işlemler karşılığında fonlanan varlığın tamamen erimesi ya da tamamına yakının erimesine denir.
Kripto borsalarının birçoğunda bulunan futures (vadeli işlem), yatırımcının bir kripto para hakkında yaptığı temel ve teknik analiz sonucunda uzun (long) ya da kısa (short) olarak belirlediği fiyat üzerinden almak ya da satmaktır.
Yatırımcı Neden Likide Olur?
Tüm yatırım alanlarında olduğu gibi “acemi yatırımcılar” her zaman işin “kazanç” boyutunu değerlendirirler ve “kayıp” boyutu ile ilgili herhangi bir senaryo yazmazlar ve dolayısıyla risk hesaplaması yapmazlar. Yatırımcıların likide olmasının en büyük nedeni budur.
Yatırımcıların likide olmalarındaki bir diğer neden ise pozisyonlarını açarken yeteri kadar analiz yapamamalarından kaynaklanır. Kulaktan dolma bilgilerle hareket etme, alınan sinyalleri analiz etmeden pozisyona girme gibi durumlar, yatırımcıların likide olmasını etkileyen bir diğer önemli nedendir.
Likide olma nedenlerinden bir diğeri de tercih edilen borsanın yüksek likiditeli olmamasından kaynaklanır. İşlem hacmi düşük olan bir borsada vadeli işlem yapmak, tam anlamıyla likide olmaya kapı aralamak demektir.
Aşağıda vadeli işlem yapabileceğiniz, yüksek likiditeli en iyi vadeli işlem kripto borsalarını sizler için derledik.
En İyi Vadeli İşlem (Marjin) Borsaları Önerisi
Borsa Adı | Kaldıraç Oranı | Ücretler | Link |
Gate.io | 100X | 0.075% | Giriş için tıklayın |
Binance | 125X | 0,2% | Giriş için tıklayın |
Huobi | 20X | 0.07% | Giriş İçin Tıklayın |
Vadeli işlemler, özellikle kripto paraların değer kaybetmesinden ve piyasanın yatay seyretmesinden sonra kullanıcıların daha fazla dikkatini çekmeye başladı. Tabi ki yüksek kaldıraç kullanmak, risk oranını her zaman daha da yükselteceği için işlem yaparken dikkat etmek gerekir.
Vadeli işlemlerde likidasyon, biraz da bu hizmeti sağlayan borsaların yeteri kadar uyarıda bulunmamasından da kaynaklanabilir. Bu nedenle, en iyi vadeli işlem (marjin) ticaret yapabileceğiniz borsalarda işlem yapmanız daha sağlıklı olacaktır.
Sizler için derlediğimiz ve tarafsız olarak değerlendirdiğimiz en iyi vadeli işlem kripto borsalarını sizlere sunacağız. Tabi ki değerlendirmeye aldığımız borsalar, güvenilir kripto borsaları olsa da risk analizini kendiniz yapmanız ve buna göre karar vermeniz gerektiğini unutmayın.
Gate.io
%20 sürekli komisyon indirimli Gate.io hesabı oluşturmak için tıklayın
2013 yılında kurulan Gate.io, geçtiğimiz 9 yılda kullanıcılarına en iyi alım-satım deneyimini sunmak için çabalamaktadır. Ticaret hacmi açısından, Gate.io, kaliteli ve yüksek getiri oranına sahip kripto varlıkları listeleyen dünyanın en iyi 10 kripto para borsasından birisidir.
En iyi vadeli işlem kripto borsaları arasında yer alan Gate.io, vadeli işlemde kaldıraç oranı ayarlanırken yüksek riskler alındığında kullanıcısını uyararak gerekli önlemi almasını ister. Birçok yönden avantajlara sahip olan borsa, kullanıcı kitlesi yüksek ve yüksek likiditeye sahip isimlerden biridir.
Artıları
- Geniş kripto yelpazesi
- Yaklaşık 50 fiat para birimini kabul eder
- Gelişmiş ticaret özellikleri
- Makul ticaret ücretleri
Eksileri
- Türk bankalarından para yatırma ve çekme yok
- Zayıf Türkçe
- Yeni Kullanıcılar için zor olabilir
Güvenilir kripto borsaları arasında yer alan ve marjin ticarette özellikle gem coinlerin fazla olmasından dolayı tercih edilen Gate.io %-0.025 piyasa yapıcı(maker) ücreti (iade) ve %0.075 piyasa alıcı (taker) ücreti alınmaktadır. 3X’den 100X’e kadar kaldıraçlı marjin işlem yapmayı sunmaktadır.
Binance
Dünyanın en yüksek işlem hacmine sahip kripto borsası Binance de marj ticareti için tercih edilen borsalar arasında yer alan isimlerden biridir. 125X’e kadar vadeli işlem açmaya izin veren borsa, sağladığı güvenlik önlemleri ile ön plana çıkan isimlerin başında gelmektedir.
%10 sürekli komisyon indirimli Binance hesabı oluşturmak için tıklayın
Kullanım itibari ile kolay olması, hem acemi yatırımcılar hem de uzman yatırımcılar açısından avantaj sağlayan Binance, mobil uygulama ve masaüstü uygulaması ile hızlı işlem açabileceğiniz borsadır.
Artıları
- Hacimden bağımsız olarak %0,1’e varan düşük ücretler
- Olağanüstü eğitim materyalleri
- Son Derece Güvenli
- Aralarından seçim yapabileceğiniz 100’den fazla Para Birimi
- Mobil Dostu
Eksileri
- Hükümetler tarafından sigortalanmayan kripto para birimi
- Tüm ülkelerde mevcut değil
- US Exchange diğerlerinden daha sınırlı
2017 yılında kurulan Binance, vadeli işlem açma konusunda en etkin platformlar arasında yer almaktadır. Hızlı ve güvenilir vadeli işlem yapabileceğiniz borsalardan biri olması ile dikkatleri üzerine çeken Binance, aynı zamanda Türkiye’deki bankalarla da anlaşmalı bir platformdur.
%10 sürekli komisyon indirimli Binance hesabı oluşturmak için tıklayın
Huobi
Vadeli işlem için en iyi kaldıraçlı borsalar arasında yer alan Huobi, kullanıcı deneyimini yüksek tutan borsalar arasında yer alır. Coine göre farklı kaldıraç oranı sunan Huobi’de 100X kaldıraç oranına kadar kullanılabilmektedir. İşlem ücreti %0,099 ve HT ile ödemede %0,07 olduğu avantajlı komisyon oranlarıyla işlem yapmaya olanak tanır.
En iyi marjin işlem borsaları arasında yer alan Huobi, kolay kullanışlı ara yüzü ile her düzeyden yatırımcının işlem yapmasına kolaylıkla tanır. Bu yüzden de tercih edilen kaldıraçlı borsalar arasında yer almaktadır.
Yüzde 10 sürekli komisyon indirimi ile Huobi’ya kayıt olmak için tıklayın
Vadeli işlemlerde likidasyon riskini düşürmek için güvenilir bir borsa seçmeniz önemlidir. Bu yüzden Huobi gibi köklü kripto borsaları, kullanıcıların seçim yaparken dikkat etmeleri gereken ayrıntılardan biridir.
Kaldıraçlı Borsalarda Likidasyon Nedir?
Kaldıraçlı borsalar, spot işlem dışında kullanıcılarının kaldıraçlı işlem (marjin ticaret) yapmalarına olanak sağlar. Fakat kaldıraçlı işlemler, yüksek oranda risk içeren işlemlerdir. “Likidasyon” terimi, kullanıcının varlıklarını tamamen kaybetmesine denir.
Kaldıraçlı borsalarda likidasyon, bir kullanıcının açtığı pozisyonda, grafiğin tersine hareket etmesi durumunda, belirlenen likide fiyatına ulaşması ile kullanıcının varlıklarını tamamen kaybetmesine denir.
Likidasyondan Nasıl Korunulur?
Kripto para borsalarının birçoğunda yer alan vadeli işlemler, aslında acemi yatırımcıların kesinlikle uzak durmaları gereken bir işlemdir.
- Grafik incelemesi yapılmadan kesinlikle vadeli işlem yapmayın.
- Yükseleceğinden ya da düşeceğinden çok emin olmadığınız coinlere girmeyin.
- Mum grafiğinin ortasından işleme girmeyin.
- Destek ve direnç noktalarını iyi hesaplayın ve pin atma durumuna karşı iyi hesaplama yapın.
- Yüksek oranlarla kesinlikle kaldıraçlı işlem açmayın.
- Varlığınızın en fazla yüzde 3 ya da 5’lik bir oranı ile vadeli işlem açın.
- Likidasyon olma durumuna karşı spot cüzdan hesabınızda mutlaka nakit bulundurun.
- Piyasa çok aşırı hareketli ise ve likide olma olasılığınız çok yüksekse zararı göze alarak pozisyonu kapatın.
- Başkalarının çizdiği grafiklerle vadeli işlem yapmayın.
- Telegram ya da Twitter kanallarından paylaşılan grafiklerle hareket etmek yerine teknik ve temel analiz konularını en iyi şekilde öğrenene kadar kesinlikle vadeli işlem yapmayın.
Margin Trade ve Spot Trade Nedir? Farkları ve Riskleri Nelerdir?
- Genellikle acemi yatırımcıların sık düştükleri hatalardan biri margin trade ile spot trade arasındaki farkı bilmemelerinden dolayı uğradıkları zarardır.
- Marjin işlem yani vadeli işlem, yatırımcının elindeki varlıkların katlarınca sistemden borç alarak işlem açmasıdır.
- Spot işlem ise yatırımcının sadece varlıkları oranınca işlem açmasıdır.
- Marjin işlemlerde paranızın tamamını birkaç saniye içerisinde kaybedebilirsiniz. Çünkü Likide mantığı ile hareket eder.
- Spot işlemlerde ise satın aldığınız ve yükselmesini beklediğiniz bir coin delist olmadığı sürece hesabınızda para kalır. Delist edilse bile başka bir borsaya transfer edilebilir.
SSS
Vadeli işlem sözleşmesi nedir?
Vadeli işlem sözleşmesi, marjin ticaretten farklı olarak uzun dönemli açılan işlemlerdir. Bu işlemlerde de risk açacağınız pozisyona bağlıdır.
Vadeli işlem nasıl yapılır?
Vadeli işlem, spot ticaretten farklı olarak kullanıcının varlıklarının toplamının katlarınca işlem yapılmasıdır. Ekrana girdikten sonra kaldıraç oranını ayarladıktan sonra belirlediğiniz bir yerden long (alım) ya da short (satış) emri verilir. Ancak grafiğiniz tahmin ettiğinizin aksine ilerlerse likidite olursunuz yani paranızın tamamını kaybedersiniz.
Vadeli işlem piyasası nedir?
Vadeli işlem piyasası, spot ticaretten farklı olarak bir ürünün, fiyatını yatırım yapılan günden itibaren sabitlenmek şartıyla ileri bir tarihte yatırılan paranın geri çekilmesi taahhüdünü içeren sözleşmelerin alınıp satıldığı bir piyasa çeşididir.