E haciz (elektronik haciz), devlete ödenmemiş borcunuz olduğu durumlarda, elektronik ortamdan banka hesaplarınızdaki para, döviz, hisse senedi, fon ve altın gibi tüm finansmana el konulmasına denir.
El konulacak tutar alacaklının incelemesine göre belirlenmektedir. Buna göre eğer borcunuz bir kısmını ödemişseniz ödenmemiş kısım, eğer hiç ödeme yapmadıysanız borç tutarının tamamı haczedilecektir. e hacizde de tıpkı normal haciz uygulamasında olduğu gibi, borcunuzu ödemenizle birlikte borçluluk durumunuzun ortadan kalması yoluyla mal varlığınız üzerindeki haciz kaldırılabilir.
Konu İçeriği
Borçlu kişiye ait bilgiler Vergi Dairesi Otomasyon Programı (VEDOP) üzerinden alınır. Bu bilgiler borçlunun bağlı olduğu vergi dairesine iletilecektir. Burada işlenen bilgilerin elektronik kanallardan Gelir Dairesi Başkanlığına geçişi söz konusu olur. Bankaların, kişinin borçları ile ilgili bilgilendirilmesi Gelir Dairesi Başkanlığı tarafından yapılır. Bankaların bilgilendirilmesinden kısa bir süre sonra borçlunun banka hesaplarına haciz konur. e haciz uygulamasının yasal prosedürü bu şekilde yürütülmektedir.
E haciz uygulamasının kanunlara uygun şekilde yürütülmesinin birinci basamağı, borçlu kişinin resmi tebliğ yolu ile bilgilendirilmesidir. Söz konusu resmi tebliğin kapsamı, 6183 sayılı kanunun 55. Maddesinde belirtilmektedir.
İlgili resmi tebliğ bir ödeme emridir. Bu belge ile borçlu kişiye, vadesi geçmiş kamu borçlarını 7 gün içerisinde ödemesi gerektiği ile birlikte, borçlu kişinin mal bildiriminde bulunmasının lüzumlu olduğu belirtilir. Bu resmi tebliğ borçlu kişiye ulaştırılmadan e haciz sürecinin başlatılması kanunen mümkün değildir.
Tebligat borçluya iletildikten sonra, 7 gün içerisinde herhangi bir ödeme yapılmamış ise haczin gerekliliği kesinleşmiş olur. Vergi Dairesi Otomasyon Programı kapsamındaki uygulamalar aracılığıyla borçlu kişiye ait bilgilerin dökümü çıkartılır. Bu dökümde, kişinin adı soyadı ve unvanı, borcun toplam tutarı, borcun türü, borcun yılı ve vadesi gibi bilgiler yer alacaktır. Döküm Vergi Dairesi başkanlığındaki ilgili konudan sorumlu olan birime iletilecektir. Bu birim dökümdeki bilgilerin elektronik ortama girişini sağlar ve bu yolla bilgileri Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Tahsilat Grup Müdürlüğüne iletir.
Türkiye’de faaliyet gösteren bankaların konu ile ilgili resmi olarak bilgilendirilmesi Gelir İdaresi Başkanlığının kontrolünde gerçekleşir. Belgenin banka genel müdürlüklerine ulaşması ile birlikte, gerekli kontroller yapıldıktan sonra borçlu kişinin hesaplarındaki mal varlığına kısa sürede haciz konulur.
En çok merak edilen konulardan biri e haciz uygulamasının kimleri kapsadığıdır. e haciz işlemi devlet kurumlarına borcu olan her vatandaş için uygulanabilir. Diğer bir değişle, e haciz işlemine sebep olan borçlar devlet borçlarıdır.
Karayolu taşıma kanunu çerçevesinde hareket etmeyen kişilere kesilen para cezaları, buna paralel olarak trafik cezaları, karayollarından usulsüz geçişler sebebiyle doğan para cezaları sebebiyle e haciz süreci başlatılabilir.
Motorlu taşıtlar vergisi dahil olmak üzere tüm vergi borçları yine e haciz yoluyla tahsil edilebilir. İdari para cezaları ve bu cezaların gecikme zamları ile birlikte gecikme faizleri, RTÜK idari para cezaları ve mahkeme cezaları e haciz kapsamında değerlendirilen borçlardır.
E haciz işlemi ayrıca, öğrencilik döneminde kullanılan ve borç olarak vergi dairelerine intikal etmiş KYK katkı payı ve öğrenim kredisi borçlarını da kapsar. Bunun haricinde ödenmeyen gümrük vergileri için e haciz işlemi başlatılabilir. Sosyal güvenlik destek primi, sigorta primleri, işsizlik sigortası primi ve bu alacaklardan doğan gecikme zamlarının tahsili de e haciz uygulaması ile sağlanabilir.
Belirtildiği gibi e haciz işlemi elektronik ortam yoluyla yapıldığından bu uygulamada banka hesaplarınızda bulunan mal varlığınıza haciz gelmesi söz konusudur. Ancak e haciz işlemi belli başlı kurallar çerçevesinde tespiti yapılabilen her mal varlığı için mümkün olabilir.
E haciz uygulaması, esasen amme borçlarının tahsilinin ilk aşaması olarak görülebilir. Devlet borcun tahsili için doğrudan borçluyla muhatap olmak yerine, borçlunun finansmanını elinde bulunduran banka ile muhatap olarak tahsilatı yasal çerçevede yapmayı tercih eder. Bu amaçla, kurumların elektronik ortamdaki işlerliğini sağlayan otomasyon sistemlerinin kullanımının beraberinde getirdiği kolaylıklardan faydalanarak, yasal veri paylaşımı sağlanır.
Ancak ciddi tutarlarda devlet kaynaklı borçlarınız var ise gayrimenkullerinize haciz yoluyla en konulması da olasıdır. Dolayısıyla haciz işleminin elektronik ortamla sınırlı kalmaması söz konusu olabilir.
Otomasyon tabanlı bir uygulama olan e haciz işlemi öncelikli tahsilat biçimi olsa da, kişinin banka hesaplarında devlete olan borçlarını kapatacak tutarda bir mal varlığı bulunmuyorsa, ek olarak evinize ve arabanıza da haciz gelmesi de olasıdır.
Bu durumda icra dairesi devreye girerek borcun geri kalanını tahsil edecektir. E haciz işlemleri ise vergi dairesi tarafından yürütülmektedir. Normal haciz işlemleri ile e haciz işlemlerini yürüten merciler farklıdır ancak uygulanma prosedürleri arasında büyük farklar bulunmaz.
Eskiden yapılan haciz uygulamaları ile günümüzdeki haciz uygulamalarında belirgin yetkinlik farkları söz konusu olduğunu söyleyebilmek mümkündür. Haciz işlemlerinin başlatılıp tamamlanması sürecini düzenleyen eski kanunlar çerçevesinde, haciz memurlarının, borçlunun evi ya da iş yerindeki tüm mallara değer biçerek el koyması mümkün olabiliyordu.
Özellikle o dönemlerde, borçlu kişinin ödeme kaynaklarının varlığını ve ödeme durumunu öğrenmeyi kolaylaştıracak kanallar bulunmuyordu ve kişinin ödeme durumu hakkında kendisinden de net bilgiler alınamadığında haciz memurları borçlunun evine giderek tüm eşyaları haczedebiliyorlardı. Kanunların yeniden düzenlenmesi ile son dönemlerde bu üstün yetkinlik durumu ortadan kalkmış durumda.
Borç tutarınız hangi düzeyde olursa olsun, haciz memurlarının evinizdeki temel yaşam unsurları kategorisinde değerlendirilebilecek eşyalara dokunması mümkün olmamakta. Temel gereksinimlerinizi sürdürmenizi kolaylaştıran eşyalar arasında, buzdolabı, bulaşık ve çamaşır makinesi, yatak ve koltuk gibi eşyalar yer alıyor. Bu sebeple artık bu eşyalara dokunulmuyor. Fakat evinizde bu kategoride yer alan eşyalardan iki adet varsa bu lüks bir durum sayıldığından eşyanın biri haczedilebiliyor. Ancak temel yaşam gereksinimi olarak değerlendirilemeyen kişisel eşyalarınıza el konulması mümkün.
E haciz yoluyla tamamı tahsil edilemeyen borçların tahsili için evde bulundurduğunuz, değerli evraklara, mücevher ve değerli taşlara, paranıza ve altınlarınıza el konulabilmesi olasıdır.
Sizin için borçlarınızdan kaynaklanan bir yasal takip süreci başlatılmışsa, hacizle ilgili ilk akla gelen durum, evinize ya da iş yerinize gelen haciz memurlarıdır. İsminden anlaşılacağı üzere e haciz online tabanlı bir uygulamadır ve yalnızca banka hesaplarınızdaki mal varlığınız için söz konusudur. Buna rağmen bazı durumlarda e haciz işlemi yasal adresinizin haciz memurlarınca ziyaret edilmesi ile sonuçlanabilir. Peki, bu durumlar nelerdir?
Alacaklının borçlu ile hiçbir kanaldan hiçbir şekilde iletişim kuramaması durumunda eve haciz memurları gelebilir. Bu gibi durumlarda online işlem bilgileri yoluyla ev ya da işyerinizin adres bilgilerine ulaşılır ve bu noktalara haciz memuru gönderilir.
Borç sahiplerinin bazı durumlarda devlet kurumlarına yanlış adres beyanında bulunması ve bazen adresini gizleme yollarına gitmesi söz konusudur. Ancak günlük hayatın bir parçası durumunda olan online işlemler sayesinde adresiniz, işyeri adresiniz hatta ikinci adresiniz bile oldukça açık durumdadır. Bu bilgilere erişilebilmesi kolaydır ve bu yolla evinize haciz memurları gönderilmesi mümkündür.
Bazı borçların yasal takip sürecine girmiş olması, yapılandırma yoluyla taksitlendirmeye engel değildir. Bu durum e haciz borçları için de geçerlidir. Borcunuz için haciz kararının çıkmasından sonra elinize bir tebliğ ulaşacaktır. Bu tebliğde borçlu kişiye yapılandırma ya da borç tutarının tamamının ödenmesi yönünde 15 günlük bir süre tanındığı belirtilir.
İlk aşamada, borcun %20’sini toplu olarak ödemeniz koşuluyla borcunuzu yapılandırma talebiniz kabul edilir. Geriye kalan borcun tahsili taksitlendirme ile gerçekleştirilir. Bu 15 günlük süre zarfı, özellikle düşük tutarlı borçların haciz işlemine gerek kalmadan kapatılması için iyi değerlendirilmesi gereken bir fırsattır. 15 günlük süre zarfında borçlu kişiden herhangi bir ödeme veya yapılandırma talebi gelmediğinde, e haciz işlemi sürenin dolduğu ilk gün hiç geciktirilmeden başlatılır.
E haciz borçlarının yapılandırılması konusu ile ilgili en çok merak edilen noktalardan biri, yapılandırma sonrasında e-haciz durumunun banka hesapları üzerinden direkt olarak kaldırılıp kaldırılmadığıdır.
Yapılandırmadan hemen sonra haciz durumunun iptali söz konusu değildir. Konu ile ilgili yasada belirtilene göre, banka hesaplarınız üzerindeki haczin yaptığınız ödeme nispetinde kaldırılabileceği belirtilir. Bu da, borcunuz tamamen bitmeden banka hesaplarınız üzerindeki kısıtlamanın sona eremeyeceği anlamına gelir. Dolayısıyla yapılandırma işlemi haczin kaldırılması için tek başına yeterli değildir.
Konu ile ilgili tüketici şikâyetlerinin en başında haczin kaldırılması işleminin, ilgili kurumlar tarafından sürüncemede bırakılıyor olması gelir. Borcunuzun tamamen ödenmesi ile birlikte, konu ile ilgili bir dilekçe yazarak ilgili mercilere borçluluk durumunuzun sona erdiğini bildirmeniz gerekir.
Bu bildirimi yapmamanız durumunda e haciz kısıtlaması hesaplarınız üzerinden kendiliğinden kaldırılmaz. Bildirimizden sonra, ıslak imzalı borcu yoktur kağıdını alarak bankanıza bu evrakı sunarsınız ve hesaplarınız üzerindeki e haciz blokesini kaldırırsınız.
Elinize bir e haciz tebliği ulaştıysa, bazı durumlarda hacze itiraz edebilmeniz mümkündür. Eğer borcunuzu ödemişseniz yani bu tebliğden önce borcunuz kapandıysa itiraz etme hakkınız vardır. Ancak itiraz gerekçenizi bildiren dilekçeyi 7 gün içerisinde tahsil idaresine sunmanız gerekir.
E haciz sorgulaması bazı durumlarda yasal ve finansal güvenliğinizi sağlamak açısından oldukça önemlidir. Dolandırıcılık faaliyetlerinin mağduru olmamak için özellikle bir ev satın alırken o evin e haciz sorgulamasını yapmanız gerekir.
Üzerine ipotek başlatılmış evlerin satışı kanunen mümkün olmasa da, siz habersiz olarak daha önceden evin sahibi tarafından ipotek edilmiş bir taşınmaz gayrimenkulü satın almak istiyor olabilirsiniz. Bu durum size vakit kaybettirecektir. Evin sahibi sizi ipotek konusunda bilgilendirmeden satış işlemlerini başlatıp sonuçlandırmak isteyebilir. Bu gibi durumlarla karşı karşıya kalmamak için konut satın alırken mutlaka e haciz sorgulaması yapmanız gerekir.
Konut satın alırken, söz konusu konut adına detaylı bir sorgulama için adresiniz konutun bağlı olduğu tapu müdürlüğüdür. Öncelikli olarak konutun tapu fotokopisiyle tapu müdürlüğüne sorgulama başvurusunda bulunmanız gerekir. Bu müracaat doğrultusunda, konut üzerinde ipotek ya da haciz olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Bu kolaylık acil konut arayışında olan kişilerin zaman ve finansman kaybını önlemek adına önemlidir.
Devletin, kamuya olan borçlarınızın tahsilini sağlamak için tercih edebileceği farklı yollar mevcuttur. Borçlu üzerinde icra takibi kesinleşmiş ise, tercih edilebilecek bu yolların hepsi için icra dosyasında talep açılabilir ve bu tahsilat yolları uygulamaya konulabilir.
Borçlu kişinin üzerine kayıtlı taşınmaz gayrimenkullerin sorgulaması, TC kimlik numarası kullanılarak, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden yapılabilir. Eğer borç sahibinin evi varsa bu sistemde gözükür ve yine UYAP üzerinden bu gayrimenkule haciz konulması mümkündür. Gayrimenkuller üzerindeki e haciz uygulaması bu kanalla gerçekleştirilir.
Konut haczine itirazın bir diğer gerekçesi kişinin sosyoekonomik durumu ve sahip olduğu evin bu durum ile uyumlu olmasıdır. Daha net şekilde açıklamak gerekirse, eğer hacze konu olan konut borçlu kişinin haline münasipse, borçlunun ve ailesinin yaşantısı, borçluluk durumuyla uyumsuz şekilde asgari düzeyin üstünde bir konfor ve lüks barındırmıyorsa konutun haczi yapılmaz.
Eğer borçlu haline münasip bir evde oturuyorsa ve konutun haczi gerçekleşmişse bu durum aşkın haciz olarak adlandırılır ve borçlunun meskeniyet davası açması mümkün olur. Meskeniyet iddiasına göre, ev haczi ve satışı belli koşullar çerçevesinde mümkündür. Eğer evin değeri yüksekse, evin satışından elde edilen paranın haline münasip bir ev alabilmesine yetecek bir kısmı borçluya bırakmalıdır. Geri kalan kısım ise alacaklıya kalır. Ancak evin değeri bu kadarına müsait değilse ev haciz edilemez. Bu gibi durumlarda konutun haczine itiraz hakkınız doğar. Ancak eğer konutunuzu herhangi bir sebeple önceden bizzat siz ipotek etmişseniz, söz konusu konutun haczine itiraz hakkınız bulunmaz.
Fek işlemi temel anlamıyla, konut üzerindeki ipotek- haciz durumunun ortadan kaldırılmasıdır. Burada hacze konu olan gayrimenkul için kredi çekip ödemeyi garantilediğinizi belgelemeniz durumunda haczin fekki söz konusu olabilecektir ki bu durum neredeyse imkansızdır.
Haczin ya da ipoteğin fekki daha çok borcun tamamen kapatılması ya da alacaklının talebiyle mümkün olabilir. Alacaklı tarafın borcunu henüz tahsil etmemiş olsa bile haczin fekkini talep etme hakkı vardır. Alıcı finansal taleplerinden vazgeçtiğinde veya bunu gerektiren durumlarda kendi inisiyatifi ile haczi kaldırabilir.
Şahsi aracınızın konu olacağı cezalar arasında yalnızca araç bağlama cezası bulunmaz. Aracınız e haciz uygulamasına da konu olabilir. Belirtildiği gibi, eğer banka hesaplarınızda borcun kapatılmasına yetecek kadar paranız bulunmuyorsa e haciz işleminin ucu farklı kanallar yoluyla mallarınıza da dokunabilir.
Eğer aracınıza haciz konduysa aracınızın satışı konusunda bir takım kısıtlamalar ortaya çıkar. Aracınızı kişisel olarak satışa çıkarma izniniz bulunmaz. Ancak borçluluk durumunuzun ortadan kalkması ile aracınızı bireysel olarak satışa çıkarabilirsiniz. Bunun için de borçlarınızı ödeyip aracınız üzerinden haczi kaldırmanız gerekir.
Eğer borçluya tanınan süre zarfı içerisinde herhangi bir ödeme yapılmazsa, arabanızın haciz yoluyla satışı gerçekleştirilir. Aracınız üzerinde haciz olmasa bile, aile bireylerinden birinin borçları nedeniyle eve haciz gelmiş ise finansman kaynağı olarak evdeki temel eşyalar yerine arabayı haczetmeyi talep edebilmeniz de mümkündür.
Bu şekilde, temel gereksinimler bakımından lüks olarak değerlendirilebilecek araç üzerinden ödeme yapmanız mümkün olabilmekte. Bu gibi durumlarda, aracın satışından elde edilen tutar üzerinden borç tahsil edilir ve eğer artan para olursa bu tutar borç sahibine bırakılır.
Aracınız üzerindeki haczi kaldırmanın yöntemlerinden biri kredi çekmektir. Ancak bildiğiniz gibi bankaların sunduğu kredi ürünlerini kullanmanın belli koşulları vardır. Bu koşullardan en önemlisi kredi notunun yüksekliğidir. Eğer borçlarınız sebebiyle hacizlik duruma gelmişseniz bu durum kredi notunuzu büyük oranda düşürecektir. Bu durumda da bankalardan kredi almanız neredeyse imkansız hale gelir. Ancak buna rağmen bir bankadan borcunuzu kapatabileceğiniz tutarda kredi almayı başarabilirseniz aracınız üzerindeki haczi de kaldırabilirsiniz.
Araç üzerindeki haczin kaldırılmasının yollarından biri de alacaklı ile anlaşma yoluna gitmektir. Bu daha çok ikna üzerine bir seçenek olduğundan resmiyette geçerliliği söz konusu değildir. Ancak alacaklının şahsi talebi ile aracınız üzerindeki haczin kaldırılması mümkündür. Haczin kaldırılması ile aracı satıp alacaklıya olan borcunuzu bu şekilde ödeyeceğinizi garanti ederseniz, alacaklının bu talebinizi kabul etmesi mümkün olabilir. Ancak e haciz söz konusu ise alacaklı olarak muhatabınız devlet olacağından bu anlaşmayı sağlamanız mümkün değildir.
Araç üzerindeki haczin kaldırılmasını yasal olarak talep edebileceğiniz bazı durumlar bulunur. Örneğin eğer aracınızın yanlış bir şekilde ya da usulsüz biçimde haczedildiğini düşünüyorsanız icra dairesine hatalı haciz bildiriminde bulunabilmeniz mümkündür. Eğer aracınız haczedilmişse, 6 ay içerisinde satış beyanının yapılmış olması gerekir. Aracınız 6 içerisinde satışa çıkarılmazsa, haczin iptalini talep edebilme hakkınız doğar.
Haciz işleminin hukuka aykırı ve usulsüz biçimde yapılıyor olması durumunda, borçlunun haciz uygulamasına itiraz edebilmesi mümkündür. Borçlunun borç tutarını ödeyecek finansal gücü ve taşınır malı bulunmasına rağmen konutunun haciz edilmesi itiraz sebebi olabilir. Bu durumda konut üzerindeki haciz kaldırılmadan önce borçlunun taşınır malları haczedilir. Borcun tamamı tahsil edilene kadar konut hacizli kalır ancak konuttan elde edilen gelirlere ve idaresine icra dairesi tarafından müdahale edilmez.
Eğer haciz işleminden önce elinize ödeme emri niteliğinde bir tebligat ulaşmamış ise yine konutunuzun haczedilmiş olmasına itiraz edebilme hakkınız bulunur. Bunun yanı sıra, eğer haczedilmiş konutunuzun satışı 1 yıl içerisinde yapılmazsa ya da satış masrafları yatırılmazsa, haczin konutunuz üzerinden kaldırılmasını talep edebilirsiniz.
Türkiye'nin en büyük lojistik platformu. Shobiya.com
Dji Drone Servisi www.djidroneservisi.com
Beylikdüzü Web Tasarım ve SEO Ajansı: Kaf Medya